Tháng 5-1936, Mặt trận Nhân dân Pháp giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử, nội các mới do lãnh tụ Đảng Xã hội Lêông Bơlum làm Thủ tướng lên cầm quyền.
Chương trình của Mặt trận Nhân dân Pháp nêu việc thành lập phái đoàn của Quốc hội Pháp điều tra tình hình các thuộc địa, trong đó “đại xá tù chính trị ở các xứ thuộc địa” là một trong những vấn đề được nêu lên đầu tiên.
Trước tình hình thuận lợi, Đảng bộ Nhà tù Côn Đảo chủ trương phát động đấu tranh trên quy mô lớn, đòi chính quyền thực dân thả tù chính trị, cải thiện chế độ nhà tù. Ủy ban đấu tranh được thành lập, có các đội tuyên truyền, thông tin liên lạc trật tự, tự vệ. Kế hoạch thực hiện được chuẩn bị chu đáo.
Ngày 28-5-1936, đồng chí Phạm Hùng, đại biểu cho các tù nhân trao yêu sách cho giám ngục. Cuộc đấu tranh thu hút đông đảo tù nhân tham gia, từ vài trăm người trong ngày đầu tiên lên đến hơn một nghìn người vào ngày thứ 10. Cuộc tuyệt thực lan nhanh hầu khắp các trại giam. Bất chấp mọi thủ đoạn dụ dỗ, đe dọa, khủng bố của kẻ thù, các tù nhân vẫn đoàn kết đấu tranh. Ngày thứ mười ba, giám ngục thực hiện khủng bố trắng, đánh đập dã man tù nhân. Nhiều người bị thương nặng vẫn giữ vững tinh thần tiếp tục đấu tranh. Tiếng hò la: “Đại xá tù chính trị”, “Không được khủng bố đánh đập người tù” vang lên khắp đảo.
Trước tinh thần bất khuất của tù chính trị, bọn thực dân phải lùi bước. Hơn 200 chiến sĩ cách mạng lần lượt được trở về đất liền.
Cuộc đấu tranh của tù chính trị Côn Đảo gây tiếng vang lớn. Các lực lượng tiến bộ ở Việt Nam, Pháp đã kịch liệt lên án sự đàn áp đẫm máu của giám ngục, ủng hộ cuộc đấu tranh của tù nhân, kêu gọi chính quyền Pháp trả tự do cho toàn bộ tù chính trị ở Đông Dương.
https://dangcongsan.vn
