Cá mó sống ở độ sâu khoảng 20 mét. Thức ăn của nó là tảo, san hô. Chúng sinh sản từ tháng 6 âm lịch đến tháng giêng âm lịch năm sau.
Quần đảo Hoàng Sa là thiên đường của các loài cá, trong đó có cá mó. Cá mó có quanh năm, có khoảng 100 loài sinh sống trong môi trường nước mặn. Ở Việt Nam có khoảng 40 loài.
Không như các loài cá khác, cá mó có kích cỡ và màu sắc đa dạng như hồng nhạt, xám, xanh, đỏ… Các mó có màu hồng nhạt thường nhỏ bằng 2 ngón tay khép lại, có thân mỏng, dẹp, đầu gù. Các loại các mó xù thân to bằng bàn tay.
Chế biến món Cá Mó
Cá mó là món ăn ngon của không chỉ những người miền biển, mà bất kỳ ai khi thưởng thức cũng sẽ xuýt xoa. Phần ngon nhất là phần đầu của cá mó vừa béo vừa giòn như sụn.
Cá Mó chiên giòn
Cá nhiều thịt, ít xương, thơm ngon nên được các bà nội trợ chế biến nhiều món ăn, nhưng người sành ăn thì chiên giòn sốt nước mắm ớt tỏi hoặc nấu canh chua là “thượng hạng”. Đơn giản và khoái khẩu là món cá mó chiên giòn.
Để chế biến món cá mó chiên giòn sốt nước mắm ớt tỏi, cá mua về dùng dao đánh vảy, bỏ ruột, vây. Cho chúng vào chậu bỏ thêm nắm muối hạt chà đều rồi rửa lại bằng nước lã đến khi hết nhớt, để ráo. Sau khi làm sạch, để ráo cá, ướp nhẹ với muối.
Cho cá mó vào chảo dầu nóng, chiên với ngọn lửa liu riu. Khi cá đã vàng mặt dưới, dùng đũa trở mặt trên xuống để cá vàng đều hai mặt. Ớt, tỏi lột vỏ băm nhuyễn trộn với đường, bột ngọt, nước mắm thành hỗn hợp nước mắm tỏi ớt sền sệt cho vào chảo cá trong 5 phút.
Lúc mới cho vào chảo lớp da cá vẫn còn mướt. Vài phút sau da chuyển sang màu vàng, liền nhẹ nhàng lật mặt cá. Khi cả hai mặt vàng đều cũng là lúc cá chín, mùi thơm ngây ngất bốc lên.
Khi nước mắm ớt tỏi ngấm đều vào cá, gắp cá ra đĩa dùng với cơm nóng. Vị cá béo ngậy thơm lừng hòa quyện vị ớt the the và cơm trắng ăn ngon mê ly đến không ngờ.
Cá Mó nấu canh chua
Cá mó nấu canh chua cũng ngon đến khó cưỡng. Chiên sơ cá qua dầu nóng để khử mùi tanh rồi cho cá vào chảo nước sôi. Các bà nội trợ cần gia thêm cà chua, giá đỗ xanh, thơm, một ít lá ngỗ, lá giang, ngò tàu, hành lá, ớt cắt lát, nước mắm, muối, bột ngọt, tiêu.
Những ngày đầu mùa mưa, trong mâm cơm mỗi gia đình quê tôi thế nào cũng có món cá mó chiên giòn dầm nước mắm, ăn kèm với rau sống. Thịt cá mó nhiều, tính hiền, có thể phù hợp với mọi thể trạng. Trẻ em còi cọc, người mới đau dậy, phụ nữ sau sinh… ăn các món từ cá mó không thể chê vào đâu được.
Lẩu Cá Mó
Nhưng ngon nhất có lẽ là món cá mó nấu lẩu. Để có nồi lẩu ngon người ta thường chọn phần đầu ninh lấy nước ngọt làm nước dùng. Phần thân cá ướp một chút gia vị, gừng tươi. Khi nước dùng đã ninh kỹ, lọc bỏ xương, trút phần nước đã lọc sang nồi lẩu, nêm gia vị cho thật vừa. Muốn có vị chua thơm có thể dùng lá me, khế, măng, cà chua… Cá xếp ra đĩa và rắc lên trên một chút hạt tiêu.
Các loại rau trong nồi lẩu có đến cả chục loại gồm: rau muống, rau cải, bông bí, rau nhút, cần tây, hành hoa, ngò… Chính vì vậy trong khi chờ ăn lẩu cá mó, người ăn ấn tượng ngay với mâm rau đủ sắc màu xanh, đỏ, vàng.
Xếp rau thành từng góc riêng để xung quanh. Khi ăn, ta lấy từng thứ nhúng vào lẩu vừa chín tới gắp ra bát, ăn nóng với bún hoặc mì. Luôn để nước nhúng thật sôi như vậy cá mới ngọt và không bị lạnh. Món lẩu cá sẽ ngon hơn nhiều nếu cho thêm vào một vài lát ớt tươi.
Những món Cá Mó đặc biệt
Những ngày cá mó vào mùa, người ta thường chế biến món cá mó hấp. Chọn những con cá còn tươi nguyên làm sạch, ướp với một ít dầu ăn, gia vị, bột nêm. Cho cá vào đĩa hấp cách thủy. Khi lớp thịt cá mềm mại, tỏa mùi thơm là được.
Cách điệu hơn người ta còn phi thơm tỏi, cho thịt băm, nấm mèo vào xào. Thêm một chén nước dùng, nước tương, đun sôi tắt lửa, cho ít hành lá vào. Cá hấp gần chín, đổ hỗn hợp mới xào hấp thêm 5 phút. Món cá mó hấp có thể cuốn cùng bánh tráng và rau sống rồi chấm nước mắm chua ngọt.
Các món chế biến từ cá mó tuy đơn giản, bình dân nhưng lại được nhiều người ưa chuộng. Còn gì tuyệt hơn nữa khi được cùng người thân quây quần bên nồi lẩu hay mâm cơm có đĩa cá mó chiên giòn, vừa nói chuyện vừa xuýt xoa thưởng thức.
Cũng như tất cả món cá khác, canh chua cá mó dùng khi nóng mới ngon. Mùi thơm béo ngậy của cá hòa quyện cùng mùi gia vị dậy lên mùi thơm đậm đà quyến rủ. Những ngày giao mùa mà được thưởng thức mâm cơm cùng bát canh chua cá mó nóng hổi, thơm lừng, thanh mát thật không gì bằng.
Đặc biệt
Vì khi ăn những con Sò Nghêu Ngao hay các loại khác, thậm chí Cá Mó ăn cả san hô… Không giống như các loài khác, cơ quan tiêu hoá của cá Mó rất đặc biệt là khi đào thải ra từ cơ thể ra thì nó lại chuyển hoá là thành cát
