Lịch sử nhà tù Côn Đảo 1862-1975 là bức tranh toàn cảnh về cuộc đấu tranh ở Côn Đảo qua các thời kỳ, là khúc hùng ca trong thiên anh hùng ca vĩ đại của dân tộc trong cuộc chiến chống thực dân, đế quốc để giành độc lập tự do; là tài liệu quý để bồi dưỡng ý chí chiến đấu, tinh thần lạc quan và niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng, giáo dục các thế hệ ngày nay và mai sau: lòng tự hào và biết ơn các chiến sĩ cách mạng đã hy sinh vì Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội để từ đó phấn đấu học tập sao cho xứng đáng với sự hy sinh của các thế hệ cha anh chúng ta.

LỜI TỰA CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG BỘ TRƯỞNG PHẠM VĂN ĐỒNG

(Viết chung cho bộ sách Lịch sử Nhà tù Côn Đảo)

Trong quá trình chống thực dân, đế quốc để giành độc lập tự do của dân tộc ta, nhà tù Côn Đảo từ cuối thế kỷ 19 luôn luôn phản ánh cuộc đấu tranh cách mạng của nhân dân qua các giai đoạn, bởi lẽ địch giam ở đây những chiến sĩ cách mạng mà chúng cho là nguy hiểm nhất ở khắp các miền của đất nước.

Trong xã hội cũng như trong nhà tù Côn Đảo, đã diễn ra cuộc đấu tranh giành quyền lãnh đạo cách mạng. Đúng như xu thế chung của thế giới, nhất là sau Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười Nga, quyền lãnh đạo dần dần chuyển từ những người yêu nước thuộc các tầng lớp trên sang giai cấp công nhân, mà người đại diện là Đảng cộng sản. Chỉ từ khi Đảng ra đời và lãnh dạo cách mạng, thì cách mạng mới có đường lối đúng đúng và những bước phát triển lớn dẫn đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám và các cuộc kháng chiến, giành độc lập tự do cho dân tộc và đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Nhà tù Côn Đảo luôn luôn là chiến trường cách mạng đấu tranh quyết liệt với kẻ thù. Tổ chức Đảng ở Côn Đảo đã lãnh đạo anh em tù chính trị và cả thường phạm đấu tranh kiên cường, bền bỉ hàng ngày suốt mấy chục năm bằng nhiều hình thức chống chế độ lao tù ác nghiệt, chống sự tàn bạo của bọn chúa đảo và gác ngục, để bảo vệ đội ngũ, giữ gìn khí tiết và trau dồi bản lĩnh, hòa nhịp từng bước với phong trào cách mạng của nhân dân ca nước, cho đến ngày thắng lợi hoàn toàn.