Nằm trải rộng trên diện tích 76km², huyện đảo Côn Ðảo là một quần đảo gồm 16 hòn đảo lớn, trong đó, đảo Côn Sơn (hay còn gọi là Côn Đảo) có diện tích lớn nhất trên 51km² và là nơi tập trung dân cư đông nhất. Từ trên cao nhìn xuống, Côn Đảo có hình dáng giống một con gấu. Bao quanh đảo là dải cát trắng trải dài tạo nên nhiều bãi tắm đẹp như An Hải, Hàng Dương, Phi Yến, Đầm Trầu, Đất Dốc…

Ở đây, người ta có thể đi ngủ không cần đóng cửa nhà, xe máy để bên đường chẳng mấy ai đoái hoài, cướp giật là một câu chuyện thật quá đỗi lạ lẫm. Hay một bó rau muống có khi lên đến mấy chục nghìn, một mớ rau diếp bằng ký thịt heo có lẽ không bình thường tí nào với rất rất nhiều người nhưng lại chẳng có gì lạ với những người dân Côn Đảo. Nhất là vào mùa gió chướng.

Mùa gió chướng kéo dài từ tháng Chín đến tháng Hai âm lịch năm sau, và là mùa những chiếc tàu được dịp nghỉ ngơi, nằm xếp lớp dập dềnh trên bến. Mùa rộn ràng tiếng í ới, nói cười của ba-đờ-ghe tụ tập về, đây là cách gọi vui của những người có “ba đời làm nghề đi ghe”.

Quán cóc được dịp thi nhau mọc lên chỉ với dăm trái xoài, chục vịt lộn, mẹt cá khô các loại và tất nhiên không thể thiếu đôi ba “xị” đế để hàn huyên cho vơi bớt cái gió nơi đây.

Hơn hết, mùa gió chướng chính là mùa hòn đảo nhỏ trở nên nhộn nhịp bởi các du khách thập phương trong và ngoài nước đến tham quan khám phá, nghỉ dưỡng. Đặc biệt là những vị khách đến từ Châu Âu sang, lưu trú trên đảo có khi cả tháng trời, chỉ để nằm phơi nắng, tắm biển và đọc sách.

Với họ, thật hiếm nơi đâu lại có bầu không khí bình yên, trong lành, đẹp đẽ đến vậy khi trước mặt là một màu xanh ngát của biển, trên là những tán bàng già cổ thụ trăm tuổi phủ tán mát rượi, đôi chân vùi trong cát, rồi cứ thế nhắm mắt thư giãn để cho cái nắng nhiệt đới sưởi ấm lên khắp cơ thể.

Do nằm trong vùng khí hậu á xích đạo – hải dương nóng ẩm, nhiều nắng gió, Côn Ðảo có hệ sinh thái phong phú và đa dạng, chủ yếu thuộc phạm vi của vườn quốc gia Côn Đảo. Nơi đây sở hữu gần 150 loài động vật, 882 loài thực vật, trong đó nhiều loài quý hiếm chỉ có ở Côn Đảo như sóc đen, thạch sùng có cánh, chim điên mặt xanh, chim nhiệt đới, chim bồ câu Nicba…

Cứ đến mùa gió Chướng, rùa biển từ các vùng Phú Quý, Phú Quốc, Trường Sa và các đảo Palawan (Philippines), Pahang (Malaysia), Nautura (Indonesia) lại bơi về vùng biển hòn Bảy Cạnh để đẻ trứng.

Bên cạnh vẻ đẹp thiên nhiên, Côn Đảo còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử văn hóa như miếu bà Phi Yến, chùa Núi Một, đặc biệt là hệ thống di tích lịch sử cách mạng như nhà tù Côn Đảo, khu nhà chúa đảo, cầu Ma Thiên Lãnh, cầu tàu 914, nghĩa trang Hàng Dương…

Đến đây, du khách còn có dịp tham dự phiên chợ đêm chuyên phục vụ các món hải sản nướng; đi bộ hay đạp xe thư giãn dọc theo những con đường ven biển; leo núi, rèn luyện sức khoẻ; lặn biển ngắm san hô; câu cá giải trí; xem rùa đẻ trứng ở hòn Bảy Cạnh…

Côn Đảo đã được nhiều tạp chí, website trên thế giới bình chọn là “Một trong mười hòn đảo huyền bí nhất hành tinh” vào năm 2011 (Travel and Leisure), “Một trong 10 hòn đảo quyến rũ nhất hành tinh” vào năm 2014 (Lonely Planet) “Một trong những hòn đảo du khách không thể bỏ qua” vào năm 2015 (Business Insider)… Gần đây nhất trang BBC (Anh) đã đăng bài viết ca ngợi Côn Đảo là thiên đường du lịch ở biển Đông của phóng viên Tom Westbrook.

Du khách có thể đến Côn Đảo bằng nhiều cách: đi máy bay tuyến TP. Hồ Chí Minh/Cần Thơ – Côn Đảo của Vietnam Airlines; máy bay trực thăng tuyến TP. Hồ Chí Minh/TP. Vũng Tàu – Côn Đảo của Vasco hoặc tàu thủy tuyến TP. Vũng Tàu – Côn Đảo.

Côn Đảo, một huyện đảo xa của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhưng đến nay vẫn còn là hòn đảo hoang sơ và hiền hậu đến tột độ.

Hoang sơ, hiền hậu

Nhưng điều đặc biệt để Côn Đảo có thể thu hút du khách tứ phương, yêu thích khám phá chính là những cánh rừng nguyên sinh, rừng ngập mặn ramsai, những bãi bồi san hô, cùng các loài sinh vật biển quý hiếm như rùa biển, đồi mồi cứ mỗi năm đến mùa lại về đây để làm hang, đẻ trứng.

Côn Đảo, một huyện đảo xa của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhưng đến nay vẫn còn là hòn đảo hoang sơ và hiền hậu đến tột độ. Ở đây, người ta có thể đi ngủ không cần đóng cửa nhà, xe máy để bên đường chẳng mấy ai đoái hoài, cướp giật là một câu chuyện thật quá đỗi lạ lẫm.

Hay một bó rau muống có khi lên đến mấy chục nghìn, một mớ rau diếp bằng ký thịt heo có lẽ không bình thường tí nào với rất rất nhiều người nhưng lại chẳng có gì lạ với những người dân Côn Đảo. Nhất là vào mùa gió chướng.

Mùa gió chướng kéo dài từ tháng Chín đến tháng Hai âm lịch năm sau. Và là mùa những chiếc tàu được dịp nghỉ ngơi, nằm xếp lớp dập dềnh trên bến. Mùa rộn ràng tiếng í ới, nói cười của ba-đờ-ghe tụ tập về, đây là cách gọi vui của những người có “ba đời làm nghề đi ghe”.
Quán cóc được dịp thi nhau mọc lên chỉ với dăm trái xoài, chục vịt lộn, mẹt cá khô các loại và tất nhiên không thể thiếu đôi ba “xị” đế để hàn huyên cho vơi bớt cái gió nơi đây.

Hơn hết, mùa gió chướng chính là mùa hòn đảo nhỏ trở nên nhộn nhịp bởi các du khách thập phương trong và ngoài nước đến tham quan khám phá, nghỉ dưỡng. Đặc biệt là những vị khách đến từ Châu Âu sang, lưu trú trên đảo có khi cả tháng trời, chỉ để nằm phơi nắng, tắm biển và đọc sách.

Với họ, thật hiếm nơi đâu lại có bầu không khí bình yên, trong lành, đẹp đẽ đến vậy khi trước mặt là một màu xanh ngát của biển, trên là những tán bàng già cổ thụ trăm tuổi phủ tán mát rượi, đôi chân vùi trong cát, rồi cứ thế nhắm mắt thư giãn để cho cái nắng nhiệt đới sưởi ấm lên khắp cơ thể.

Tâm linh

Nhiều khách đến đây, nhất là những cô chú đã từng tham gia cuộc chiến khi xưa, hầu như cứ vài ba tháng sắp xếp được thời gian rảnh rỗi, họ lại ra đây.

Nhiều khi vội vội vàng vàng, chỉ kịp đáp chuyến bay chiều thứ Bảy rồi trưa Chủ nhật đã phải lo công lo chuyện trở về. Mười một giờ đêm, xôn xao bên mâm lễ với ít bánh trái đã được chuẩn bị tỉ mẩn từ chiều, đế mười hai giờ thành kính lên nghĩa trang Hàng Dương, dâng cúng cô Sáu cùng các chiến sĩ đã nằm lại nơi đây.

Bên ngôi mộ nhỏ lúc nào cũng nghi ngút khói, vòng hoa là từng đoàn người đứng chắp tay khấn nguyện, mà phải là nguyện lúc nửa đêm khuya giữa nghĩa trang với cả ngàn ngôi mộ mới linh, mới thể hiện được lòng thành người dâng hương. Họ được nghe những câu chuyện kỳ bí về những người “tù” là những nhà hoạt động Cách mạng khi xưa do chính các cô chú là người đã giành trọn cuộc đời mình để canh giữ, làm đẹp khu nghĩa trang này từ trước đến nay.

Những ngày ở Côn Đảo, tôi có cảm giác như mình đang sống ở một thời kỳ xa lắm. Mọi thứ đều chỉ có một: một nhà nguyện, một ngôi chùa, một chợ huyện, một trường, một bến tàu. Đường xá quanh đảo lúc nào cũng được quét dọn sạch bong, sơn vôi trắng tinh, sạch sẽ và thanh bình.
Tôi nằm đung đưa trên võng dưới vòm nhãn xanh mướt ngót nghét cũng hơn chục năm tuổi, trái nhãn to cắn vào cơm dày, giòn ngập chân răng, vị ngọt lịm. Ở Côn Đảo sao cây nào cũng to, cũng cao, cũng già, cũng sần sùi, sù sì nhỉ?