Đến Côn Đảo, ngoài các món đặc sản biển, du khách thường được mời thưởng thức món đặc sản khác khá độc đáo là mứt hạt bàng, với hai loại mứt ngọt và mặn. Gọi là mứt nhưng thật ra chỉ là hạt bàng rang với muối hoặc đường.
Mứt hạt bàng dân dã, bình dị nhưng lại rất nhọc công khi thu nhặt và chế biến. Thêm vào đó, chỉ khi vào mùa thì lượng hạt mới có nhiều nên chúng thường được bán với mức giá tương đối cao. Hiện nay, nếu ở Côn Đảo thì mức giá có thể dao động từ 450k – 500k/kg và khi về thành phố thì có thể “nhỉnh” hơn đôi chút.
Tuy có đắt nhưng với những ai sành ăn thì đây lại là món quà vặt của Côn Đảo vừa thơm ngon vừa bổ dưỡng, ăn mãi không chán.
Nhiều người thích loại hạt bàng rang với muối hơn, bởi có vị đậm đà hơn hạt bàng tươi và gần như vẫn giữ được vị bùi bùi nguyên gốc của hạt bàng tươi. Hạt bàng rang muối nhìn mập mạp, vỏ hơi thâm nâu; khi cắn một miếng, sẽ thấy được các lớp màu trắng ngà của hạt bàng xếp cuộn khít vào nhau, rất đều đặn.
Để có được những hộp mứt hạt bàng thơn ngon, người làm hạt bàng phải tốn rất nhiều thời gian, có khi là cả ngày lao động.
Mùa bàng chín rộ vào khoảng tháng 6, tháng 7 hàng năm. Khi bàng rụng xuống, sáng sớm nhiều người Côn Đảo rủ nhau đi nhặt về để lấy hạt.
Hạt bàng khi thu về phải được phơi qua nhiều lần nắng để vỏ khô lại rồi mới đem đi chế biến. Người ta phải dùng phương pháp thủ công và thật khéo léo mới có thể giữ nguyên hình dáng của hạt. Khi chặt đôi quả, dao không được sâu quá mà chỉ cắt một phần rồi dùng tay để lấy từng hạt ra.
Nhân hạt bàng mới tách ra có màu nâu giống như màu gỗ. Sẽ có hai cách để chế biến thành mứt là rang muối hoặc ngào đường gừng.
Nếu như kiểu rang muối chỉ đơn giản là xào hạt bàng cùng lượng muối vừa phải để ướm chút mằn mặn bên ngoài vỏ thì cách ngào đường có phần công phu hơn. Nước, đường và gừng xắt sợi sẽ là gia vị chính, người ta thả hạt bàng vào để xào thật nhanh tay giúp chúng không dính lại với nhau. Sau khi bên ngoài áo đều một màu nâu óng ánh thì thêm một lớp đường mỏng bọc thêm quanh hạt nữa mới hoàn thành.
Hạt bàng ở Côn Đảo có độ săn chắc và đầy thịt hơn hẳn. Khi nhai, ngoài cái giòn giòn, bùi bùi thì đọng lại vị giác của bạn sẽ là chút béo thơm dễ chịu.
Bỏ vài hạt bàng vào miệng, du khách sẽ cảm nhận được vị ngọt của đường hay vị mặn của muối hòa lẫn vị bùi và béo của hạt bàng nơi đầu lưỡi, khiến du khách không khỏi thích thú: món ăn chơi lạ và ngon.
Có thể nói, mứt hạt bàng là món quà đặc sản mang đậm dấu ấn Côn Đảo mà rất nhiều du khách khi đến nơi này đều mua một ít về làm quà.
