Buổi tối lang thang trong thị trấn Côn Đảo, tôi không cảm thấy bất ngờ trước những dãy hàng quán sáng choang treo bảng hiệu sặc sỡ sắc màu. Từ ăn nhậu, cà phê, karaoke, spa cho đến các loại dịch vụ phòng vé máy bay, tàu cao tốc, canô chở tham quan các đảo nhỏ, câu mực, lặn ngắm san hô… luôn sáng đèn bên cạnh các khách sạn, nhà nghỉ, phòng trọ đầy đủ tiện nghi. Đọc một báo cáo gần đây của UBND huyện Côn Đảo, tôi được biết: “Hiện nay dân số Côn Đảo lên đến trên 7.000 người, dịch vụ du lịch chiếm tỷ lệ 71%, công nghiệp 20%, nông nghiệp 8%. Đặc biệt ngoài 4 mạng điện thoại di động phủ sóng, cùng mạng điện thoại cố định không dây, Côn Đảo cũng đã kết nối internet tốc độ cao. Các hãng hàng không như Air Mekong, Vietnam Airlines, Vasco… hoạt động liên tục với các tuyến bay từ Hà Nội, Tp. HCM, Cần Thơ. Trên đảo còn có xe taxi, xe điện hoạt động gần như suốt ngày đêm.

Nghĩa trang Hàng Dương nhộn nhịp đêm về

Điều làm tôi bất ngờ nhất là vào lúc 23 giờ đêm, theo dòng người ôm hoa quả, nhang đèn và lễ vật vào nghĩa trang Hàng Dương. Nơi đây còn sáng hơn phố xá ngoài thị trấn nhờ trụ đèn sử dụng năng lượng mặt trời lắp đặt cao ngất. Đặc biệt là người đi viếng nghĩa trang đông như đi trẩy hội. Trong khuôn viên rộng gần 20ha, nghĩa trang Hàng Dương được chia làm 5 khu mộ liệt sĩ với 1.921 ngôi mộ. Trong đó chỉ có 713 mộ có tên, còn 1.208 mộ chưa tìm được danh tính. Sự khác biệt của nghĩa trang Hàng Dương so với rất nhiều nghĩa trang khác trong cả nước là tất cả mộ liệt sĩ ở đây đều không quy tập lại một cách ngay ngắn theo hàng lối mà nằm rải rác trên các khu đất đồi, dưới những tán cây hoặc bên cạnh các lối đi ngoằn ngoèo.

Theo một cán bộ quản trang thì khi tìm thấy hài cốt liệt sĩ nằm ở chỗ nào thì tổ chức ốp đá chỗ đó thành mộ, nên trong nghĩa trang Hàng Dương nơi nào cũng có mộ liệt sĩ. Người quản trang già nói với giọng ngậm ngùi: “Dưới chân chúng ta đang đứng, trong từng nắm đất, gốc cây của Côn Đảo vẫn còn lẩn khuất xương cốt của rất nhiều liệt sĩ…”.

Linh thiêng cô Sáu

Ngôi mộ của nữ anh hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu nằm trong khu B2 đang có hàng trăm người xếp quanh cúng tế, bái lạy trong màn khói hương mịt mù, nghi ngút. Rất nhiều người truyền tai nhau câu chuyện kỳ bí về cây Lê ki ma trồng trước ngôi mộ cô Sáu vì trước đó hễ cây nào trồng lên cũng chết. Cho đến khi Chủ tịch huyện Côn Đảo mang cây lêkima giống từ huyện Đất Đỏ ra trồng thì cây mới sống được. Tôi chợt nhớ đến câu hát “ Mùa hoa Lêkima nở trên quê hương miền Đất Đỏ” trong bài Nhớ ơn chị Võ Thị Sáu của nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn.

Thạch Chí Nhân – một thanh niên chính gốc Côn Đảo và đang là hướng dẫn viên của Công ty du lịch HI Phú Quốc cho biết: “Phần lớn những người đến viếng nghĩa trang đều là khách du lịch tâm linh đến từ ngoài Bắc và Sài Gòn. Giới trẻ hoặc dân công sở thì tranh thủ ra vào cuối tuần, lễ bái xong thường tắm biển, câu mực, ngắm san hô, đồi mồi, mua nữ trang nạm ngọc trai…”

Anh chàng hướng dẫn viên du lịch khá lanh lẹ mang trong người dòng máu Khmer hăng hái nói thêm: “Cô Sáu linh thiêng lắm, nên không phải chỉ có dân làm ăn ở miền Bắc tin tưởng đổ xô đến nghĩa trang Hàng Dương cầu cúng; mà ngay dân biển trong nầy quen “ăn đằng sóng, nói đằng gió” cũng không bao giờ dám đem cô Sáu ra thề thốt.

Tôi không biết thông tin do “dân Côn Đảo chính gốc” Thạch Chí Nhân đưa ra có mức độ chính xác như thế nào nhưng nhìn qua các cơ sở dịch vụ, đặc biệt là những dãy hàng bán hoa tươi, trái cây (đặc biệt là rất nhiều trái Lêkima), đồ thờ cúng… cùng rất nhiều tấm bảng nhỏ “nhận làm xôi gà cúng” treo, dán rải rác khắp nơi, cũng thấy có lý. Dòng người vào nghĩa trang Hàng Dương hành hương còn tìm đến viếng mộ cố Tổng bí thư Lê Hồng Phong, nhà chí sĩ Nguyễn An Ninh nằm ở khu A, cũng như lần lượt thắp nhang trên mộ của các vị anh hùng Cao Văn Ngọc, Lưu Chí Hiếu, Lê Văn Việt, Nguyễn Thị Hoa và những ngôi mộ tập thể, cả mộ liệt sĩ vô danh một cách rất trang nghiêm, thành kính.

Những điểm du lịch tâm linh đặc biệt khác

Theo chân dòng người hành hương, tôi vào Phú Sơn tự Nơi đây thờ một nhân vật xứng danh liệt nữ Việt Nam là thứ phi Hoàng Phi Yến. Bà bị Nguyễn Ánh đày ra hòn Côn Lôn nhỏ vì tội dám khuyên can nhà vua đừng nên mượn tay Pháp để “cõng rắn cắn gà nhà”. Hòn Côn Lôn nhỏ sau đó đã được người dân biển đảo tôn kính gọi là hòn Bà và hàng năm đều tổ chức lể giỗ long trọng.

Trên đường lên làng cổ Cỏ Ống, tôi còn theo chân đoàn hành hương ghé vào miếu Cậu thắp nhang. Theo truyền thuyết, “Cậu” đây là hoàng tử Cải – con của thứ phi Phi Yến; vì cứ nằng nặc đòi phải rước mẹ mới chịu cùng vua cha bôn tẩu, đã bị Nguyễn Ánh cho ném xuống biển để thị uy; được người dân lập miếu thờ.

Vậy thì không chỉ Cô Sáu mà các bậc hoàng tộc tôn quý như thứ phi Phi Yến, hoàng tử Cải cũng là những nhân vật linh thiêng ở hòn đảo du lịch này. Tôi không chắc rằng sự linh thiêng ấy có chính xác hay không nhưng tôi thấy lòng thanh thản và nhẹ nhõm khi được nghiêng mình thắp một nén hương, bày tỏ lòng ngưỡng phục tinh thần vì quốc vong thân của những cái tên đã đi vào lịch sử ấy.

Bùi Thuận
https://baodulich.net.vn